Azərbaycan üzrə vəziyyət daha real və obyektivdir - AÇIQLAMA
Azərbaycan İnformasiya və Kommunikasiya Texnologiyaları Sənayesi Assosiasiyasının sədri Elvin Abbasov Qətərin paytaxtı Doha şəhərində keçirilən dünyanən ən böyük telekommikasiya tədbirində iştirak edir.
Tədbirin əhəmiyyəti ilə bağlı jurnalistlərə müsahibə verən AİKTSA sədri Elvin Abbasov bildirib ki, MWC25 Doha-da 5G və 6G ilə bağlı dinlədiyim təqdimatlar göstərdi ki, mobil rabitə artıq sadəcə “sürətli internet” mərhələsindən çıxır; şəbəkələr getdikcə daha “ağıllı”, sənaye yönümlü və kütləvi IoT ehtiyaclarını qarşılaya bilən strukturlara çevrilir. 5G-Advanced qlobal səviyyədə 5G-nin növbəti mərhələsi kimi təqdim olunur və bu transformasiyanın mərkəzində durur. 5G-A yalnız yüksəlmiş yükləmə (uplink) sürəti təklif etmir, həm də “network slicing” (şəbəkə dilimləmə), AI-driven optimallaşdırma və
Onun sözlərinə görə, Open API-lərlə operatorlara real biznes-model imkanları yaradır. Beləliklə, mobil operatorların gələcəyi təkcə abonent trafikində deyil, sənaye, smart şəhər, media (AR/VR), hətta dron və nəqliyyat sistemlərində xidmətlər təqdim etmək üzərində qurulur.
6G isə hələ kommersiya mərhələsində deyil; bir neçə ölkədə tədqiqat və pilot layihələr aparılır. Terahertz spektri, daha sıx inteqrasiya olunmuş edge infrastrukturu, sıfıra yaxın gecikmə və şəbəkəyə daxili süni intellekt 6G dövrünün əsas sütunlarıdır. Dövlətlər artıq növbəti nəsil şəbəkələrdə lider mövqeyi təmin etmək üçün strateji planlama mərhələsinə başlayıblar.
Azərbaycan üzrə vəziyyət daha real və obyektivdir. Hazırda ölkədə yalnız 5G üzrə testlər aparılır, kommersiya istifadəsinə keçid üçün texniki hazırlıqlar və spektr məsələləri üzərində iş davam edir. 5G-Advanced kimi genişləndirilmiş mərhələlər hələ gündəmdə deyil, lakin bunun üçün tələb olunan şəbəkə arxitekturasının mərhələli şəkildə qurulması gələcək planlamanın əsas istiqamətlərindən ola bilər. Fiber-optik dayağın ölkə üzrə tam təmin olunması isə 5G-nin tətbiqi üçün ciddi üstünlükdür.
IoT ilə 5G-nin sinerjisi yeni iqtisadi və texnoloji imkanlar açır. Sənaye avtomatlaşdırması, aqrar monitorinq, enerji sektorunda real zamanlı idarəetmə və ağıllı şəhər platformaları bu inteqrasiyanın üzərində qurulacaq. Bu birlikdəlik yalnız xidmət keyfiyyətini artırmır, həm də iqtisadiyyatın rəqəmsal transformasiyasını sürətləndirir.
Nəticədə mobil şəbəkələr ənənəvi rabitə funksiyasından çıxaraq sənaye, logistika, təhlükəsizlik, media və nəqliyyat kimi sahələrin real zamanlı tələblərini qarşılayan ağıllı xidmət qatına çevrilir. Beləliklə, mobil operatorların gələcəyi yalnız abonent trafikindən asılı olmayacaq; sənaye xidmətləri, smart şəhər həlləri, AR/VR media tətbiqləri, dron idarəetmə sistemləri və nəqliyyat şəbəkələri üzərində formalaşacaq.
MWC25 Doha bir daha göstərdi ki, telekommunikasiya sənayesi artıq yalnız rabitə deyil, bütün iqtisadiyyatın rəqəmsal sinirlər sisteminə çevrilmək yolundadır. Azərbaycan bu transformasiyaya daxil olmaq üçün stabil baza qurub və qarşıdakı mərhələlərdə irəli çıxmaq üçün ciddi potensiala malikdir.
